vroom-yetton contingency model
วิคเตอร์ เอช วรูม (Victer H. Vroom)
วิคเตอร์ เอช วรูม (Victer H. Vroom) ต้นกำเนิดคือชาวแคนาดา เป็นศาสตราจารย์ด้านการวิเคราะห์วิจัยเกี่ยวกับจิตวิทยาของพฤติกรรมในองค์กร โดยเฉพาะเรื่องภาวะผู้นำ และสมรรถนะการตัดสินใจ หนังสือของเขาในปี 1964 เรื่อง “Work and Motivation” (งานและการกระตุ้น) ได้รับการยอมรับกันอย่างแพร่หลาย และหนังสืออีกเล่มของเขา เกี่ยวกับผู้นำและผู้บริหาร “Leadership and Decision Making and The New Leadership” (ผู้บริหารกับการตัดสินใจและผู้บริหารสมัยใหม่) ก็ถูกอ้างอิงถึงอย่างมากมายในการศึกษาและการพัฒนาของพฤติกรรมองค์กรกำเนิดของแคนาดา ศาสตราจารย์วรูมได้เป็นที่ปรึกษากว่า 50 บริษัท หลักๆคือ Bell Labs (เบลแลป), GTE (จีทีอี), American Express (อเมริกันเอกซ์เพรส) และ General Electric (จีอี)
ทฤษฎี Vroom (Vroom theory
1) สิ่งสำคัญสำหรับทฤษฎีความคาดหวังก็คือความเข้าใจในเป้าหมายส่วนบุคคล และการมุ่งที่ความสัมพันธ์ 3 ประการ คือ (1) ความสัมพันธ์ระหว่างความพยายามกับการปฏิบัติงาน (Effort-performance relationship) ซึ่งเป็นการใช้ความพยายามของบุคคลที่จะนำไปสู่การปฏิบัติงาน
(2) ความสัมพันธ์ระหว่างการปฏิบัติงานกับรางวัล (Performance-reward relationship) บุคคลมีความเชื่อว่าการทำงานในระดับในระดับหนึ่งจะนำไปสู่การบรรลุผลลัพธ์ที่ต้องการ
(3) ความสัมพันธ์ระหว่างรางวัลกับเป้าหมายส่วนบุคคล (Rewards-personal goals relationship) องค์การสามารถตอบสนองเป้าหมายหรือความต้องการของบุคคลจากการจูงใจด้วยรางวัลที่มีศักยภาพ
ทฤษฎีความเป็นผู้นำเชิงสถานการณ์ : โมเดล Vroom – Yetton – Jago
เป็นทฤษฎีความเป็นผู้นำเชิงสถานการณ์ที่สำรวจถึงโมเดลการตัดสินใจที่เป็นแบบอย่างวิธีการที่ปัจจัยเชิงสถานการณ์มีผลกระทบต่อระดับการมีส่วนร่วมของพนักงานในการตัดสินใจ ทฤษฎีนี้อาจเรียกว่า โมเดลการตัดสินใจที่เป็นแบบอย่าง (Normative decision msde1) หรือโมเดลความเป็นผู้นำทีเป็นแบบอย่าง (Normative leadership model)
ทฤษฎีความเป็นผู้นำเชิงสถานการณ์ :
โมเดล Vroom – Yetton – Jago
เพื่อให้เกิดพิจารณารูปแบบที่มีประสิทธิผลสูงสุด ผู้บริหารจะใช้หลักการตัดสินใจ (Decision tree) ซึ่งแนะนำโดยใช้คำถามเกี่ยวกับการตัดสินใจ ดังภาพโมเดล ซึ่ง Vroom และ Jago ได้พัฒนาทางเลือกการตัดสินใจเพื่อช่วยผู้บริหารพิจารณาปัญหาได้กว้างขวางขึ้น คำถามในทางเลือตัดสินใจได้สำรวจปัจจัยสถานการณ์ 4 แบบ ซึ่งมีผลกระทบต่อการตัดสินใจ คือ
(1) คุณภาพการตัดสินใจ
(2) การยอมรับการตัดสินใจ
(3) ความเกี่ยวข้องกับการพัฒนาพนักงาน
(4) ความเกี่ยวข้องกับเวลา
ผู้บริหารจะใช้เส้นทางการตัดสินใจเพื่อค้นหาข้อเสนอแนะ ซึ่งอาจจะเป็นเผด็จการแต่ให้คำแนะนำหรือรูปแบบผู้นำกลุ่ม ในโมเดลของ Fiedler ซึ่งสมมติว่าผู้บริหารไม่สามารถเปลี่ยนแปลงรูปแบบ โมเดล Vroom-Yetton-Jago จะช่วยผู้บริหารเปลี่ยนแปลงรูปแบบเพื่อความเหมาะสม อย่างไรก็ตามโมเดล Vroom-Yetton-Jago ได้วิเคราะห์ปัจจัยเชิงสถานการณ์ ซึ่งมีอิทธิพลต่อรูปแบบผู้นำและโมเดลผู้นำ ซึ่งเป็นสิ่งสลับซับซ้อนที่ผู้บริหารพบว่าเป็นการลำบากและใช้เวลามากในการใช้โปรแกรมนี้ โปรแกรมคอมพิวเตอร์สามารถนำมาใช้ได้อย่างรวดเร็ว โปรแกรมจะแนะนำผู้บริหารโดยใช้คำถามในการตัดสินใจในทางเลือกและพิจารณารูปแบบผู้นำที่เหมาะสมโดยอัตโนมัติ
บรรณานุกรม
รศ.ศิริวรรณ เสรีรัตน์, รศ.สมชาย หิรัญกิตติ, ผศ. ดร.ธนวรรธ ตั้งสินทรัพย์ศิริ. การจัดการและพฤติกรรมองค์การ: Management and Organizational Behavior. กรุงเทพฯ: บริษัท ธีระฟิล์ม และไซเท็กซ์
ดร.สาคร สุขศรีวงศ์. การจัดการ: จากมุมมองนักบริหาร. กรุงเทพฯ: บริษัท จี.พี.ไซเบอร์พรินท์ จำกัด,
นิวัติ อัญญะมณี. ความคาดหวังของลูกค้าที่มีต่องานบริการบำรุงรักษาของ บริษัท เมเปิ้ล โซลูชั่น จำกัด. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 2551.
